I. Theo quy định tại Điều 3 Luật Đất đai năm 2013 thì:
1. Quy hoạch sử dụng đất : Là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định.
2. Kế hoạch sử dụng đất : Là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất.
3. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải theo các tiêu chỉ sau:
- Phù hợp với chiến lược, quy hoạch tổng thể, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.
- Được lập từ tổng thể đến chi tiết; quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp trên; kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia phải bảo đảm tính đặc thù, liên kết của các vùng kinh tế - xã hội; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải thể hiện nội dung sử dụng đất của cấp xã.
- Sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả. Khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường; thích ứng với biến đổi khí hậu.
- Bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.
- Dân chủ và công khai. Bảo đảm ưu tiên quỹ đất cho mục đích quốc phòng, an ninh, phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng, an ninh lương thực và bảo vệ môi trường
- Quy hoạch, kế hoạch của ngành, lĩnh vực, địa phương có sử dụng đất phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt.
Dựa trên các căn cứ trên, cơ quan có thẩm quyền lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh.
II. Cu thể Quy hoạch sử dụng đất (QHSDD) & Kế hoạch sử dụng đất (KHSDD) như sau:
1. Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020
- Đây là loại bản vẽ quy hoạch cũ nhất, đôi khi có tên là QHSDD từ 2015-2020. Và thường lập trước năm 2015.
- Lý do là vì quy hoạch thì thường tầm nhìn 5 năm, lập từ năm 2015 để phóng tầm nhìn quy hoạch đến năm 2020. Đó là lý do có tên QHSDD đến 2020, hoặc QHSDD từ 2015-2020.
2. Kế hoạch sử dụng đất 2015 - 2020.
- Sau khi làm xong quy hoạch, thì mỗi địa phương lại có Kế hoạch sử dụng đất hàng năm.
- Có thể hiểu nôm na QHSDD là kế hoạch 5 năm, rằng 5 năm sau sẽ như thế. Còn KHSDD là kế hoạch hàng năm, mỗi năm 1 xí thì 5 năm sau sẽ đạt kế hoạch.
- Như vậy thì nếu làm đúng, bản KHSDD năm 2020 sẽ giống với bản QHSDD đến năm 2020.
3. Quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh đến năm 2020
- Nếu lập QH năm 2015 dự phóng đến 2020, và hàng năm đều làm để đạt kết hoạch thì mọi chuyện không có gì để nói.
- Nhưng mà nhiều địa phương thì tầm năm 2018, 2019 là có một cái quyết định điều chỉnh QHSDD nằm 2020. Nghĩa là điều chỉnh cái bản lập năm 2015.
- Như vậy nếu xét về Quy hoạch thì bản QHSDSD điều chỉnh đến 2020 là bản "mới thứ nhì".
4. Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030
- Một số địa phương đang có kế hoạch lập cái quy hoạch này, thời đoạn đến 2030 (hoặc 2025). Và có vẻ như đang trong giai đoạn lấy ý kiến. Ví dụ như Đồng Nai là đang trong giai đoạn công bố lấy ý kiến.
- Có bạn hỏi bản nào là bản Final, thì nhìn chung vì đang lấy ý kiến nên bản QHSDD2030 chưa phải final. Mà bản QHSDD điều chỉnh đến năm 2020 cũng không phải bản Final. Nhìn chung bây giờ là không có bản Final.
- Và chúng ta cũng biết, đôi khi đến đâu năm 2025, 2026 lại xuất hiện 1 bản QHSDD điều chỉnh đến năm 2030 thì sao? Nói để biết QH là có tính thời đoạn, khi nào làm rồi thí tính, chưa làm chưa biết.
5. Kế hoạch sử dụng đất đến năm 2021
- Nhiều khu vực có Kế hoạch sử dụng đất năm 2021 nhưng không tìm thấy QHSDD đến năm 2030.
- Đôi khi cái KHSDD 2021 lại trông còn cũ hơn bản QHSDĐ đến năm 2020 điều chỉnh nữa.
- Lý do cho việc này là coi như đến năm 2021 mà vẫn chưa hoàn thành kế hoạch đáng lý phải xong từ 2020. Chỉ vậy thôi.
6. Thế nên nếu nói về độ mới
- QHSDD đến 2030 là mới nhất
- QHSDD điều chỉnh đến 2020 là mới nhì
- KHSDD 2021 là mới 3, đôi khi cũng cạnh tranh với cái mới nhì.
- QHSDD2020 là gần cũ nhất.
- KHSDD 2020 trở xuống là cũ, mà đôi khi cũng chưa chắc cũ.
Vậy nên khi xem quy hoạch, thì chúng ta cũng phải biết đó là dựa trên bản nào. Và cũng lưu ý rằng Quy hoạch CÓ TÍNH THỜI ĐOẠN, đúng lúc này theo quyết định này, chứ không chắc quyết định sau còn đúng. Thế nên, việc kiểm tra quy hoạch chính xác là một điều rất khó.